× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
KJELWYN

Download hier l een .pdf bestand met de betekenis en een korte beschrijving van de heilige(n) op een A4-tje.

Variant van KJELWIN

Betekenis

Samengestelde Germaanse naam:
1 ‘Kjel-‘ komt uit het Scandinavisch. Het woord waarvan het afgeleid is vormt de Noorse variant van het woord 'ketel'. Etymologisch zijn de woorden 'kjeld' en 'ketel' met elkaar verwant.
2 ‘-win’ = ‘vriend.
Dus ‘vriend van de ketel’; mogelijk ‘kok’; waarschijnlijk ‘iemand die graag een helm draagt’, dus ‘graag ten strijde trekt’.

De Ketel in de cultuurgeschiedenis

De ketel speelt een belangrijke rol in de kunst- en cultuurgeschiedenis van allerlei volken.

1 In de bijbelse cultuur kennen we de koperen ketels of potten uit de verhalen rond de Uittocht: als het volk het in de woestijnmoeilijk kreeg, verlangde het herhaaldelijk terug naar de vleespotten van Egypte.
- Bij de tempeluitrusting behoorde een reeks van tien ketels of potten op rijdende onderstellen; maar of ze voor wassingen dienden, dan wel voor het koken van spijzen of zelfs offervlees: dat is niet bekend.
- In 2 Koningen bewerkstelligt de profeet Elisa een wonder, dat de spijs in de ketel niet opraakt.
- De profeet Ezechiël vergelijkt ergens de stad Jeruzalem met een kookpot of ketel waar roest aan zit: volkomen onbruikbaar geworden...!

2 Verschillende heiligen zijn herkenbaar aan de ketel waarmee zij worden afgebeeld:
2.1 Cecilia, omdat zij daarin gemarteld werd;
2.2 Cyprianus van Nicomedië en Justina, omdat zij de marteldood ondergingen in een ketel met kokende pek;
2.3 De heilige Erasmus (naar hem is de beroemde Erasmus van Rotterdam vernoemd) onderging een soortgelijke marteldood;
2.4 Faustina onderging de marteldood in een ketel met kokend lood;
2.5 Ook de apostel en evangelist Johannes werd opgekookt in een ketel kokende olie, maar hij is er niet aan bezweken!
2.6 Juliana van Nicomedië onderging een soortgelijke marteling;
2.7 En Lucia;
2.8 Alsmede de heilige Regina;
2.9 Tenslotte de heilige Vitus, ook wel Sint-Veit genoemd.

3 In de cultuurgeschiedenis fungeert de ketel als symbool van voeding; van levensonderhoud; van vruchtbaarheid; ook van de moederschoot.
- In de magie heeft de ketel een scheppende betekenis; is er symbool van leven en dood; van vernieuwing en wedergeboorte.
- De ketel is verwant aan de Heilige Graal, de beker waarin het bloed van Christus bewaard zou zijn en die toegang zou geven tot eeuwig leven.
- Bij de heksen is de ketel symbool van tovenarij.
- In het Nederlands taalgebruik echter betekent 'heksenketel' zoiets als chaotisch kabaal.
3.1 In de Germaanse mythologie wordt de ketel gebruikt als symbool om de oorsprong van alle rivieren van de wereld aan te geven.
3.2 In de Keltische culturen is de ketel symbool van overvloed, voedsel, en van de krachten die nieuw leven voortbrengen; van wedergeboorte; en vooral van die krachten die een gesneuvelde krijger weer tot het leven terugbrengen.
3.3 In de Chinese wereld is de kokende ketel vaak symbool van geluk, welstand en overvloed.

4 Er is ook een theorie die zegt dat het woord 'ketel' in de naam van 'Kjeld' of 'Kjell' de betekenis heeft van 'helm': bescherming van het hoofd in de strijd.
4.1 Bij de Grieken en Romeinen is de helm symbool voor bescherming, geheime gedachten en soms onzichtbaarheid;
4.2 Bij de Germanen is de gouden helm bij uitstek het voorwerp dat bij Odin of Wodan behoort. Dan zou de naam Kjeld, die immers uit de Germaanse wereld komt, verband houden met de oppergod van de Germanen.
4.3 In de Frankisch-Germaanse cultuur komt de helm regelmatig in voornamen voor, maar dan altijd in de betekenis van hoofdbescherming.

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen