× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contactzoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1591  Edmund Gennings, Polydore Plasden, Swithun Wells

Info afb.

Edmund Gennings, Tyburn, Londen, Engeland; priester & martelaar met Polydore Plasden en Swithun Wells; † 1591.

Feest † 10 december & 25 oktober (Martelaren van Engeland en Wales).

We volgen de levensbeschrijving die zijn broer John heeft opgetekend in 1614: ‘The Life and Death of Mr. Edmund Geninges, Priest, crowned with martyrdome at London, the 10. Day of Nouvember in the yeare M.D.XCI.’ uitgegeven in St-Omer, en herdrukt in 1960 door de jezuďeten te Londen.
Overigens staat er een fout in de titel. Edmunds sterfdag was niet 10 november, maar 10 december.

Hij werd geboren in 1567 in een Anglicaans gezin te Lichfield. Als kind en puber had hij de gewoonte om ’s nachts naar de sterren te kijken. Maar op een nacht was het alsof hij aan de hemel een heftig tafereel ontwaarde. Een troep gewapende mannen slachtte een andere groep ongewapenden af; bloed stroomde overal. Geschrokken rende hij naar zijn moeder. Deze haalde er een paar buurvrouwen bij en allen waren zij getuige van het naargeestige visioen. Dit zou gebeurd zijn kort voor de gewelddadige dood van Edmund Campion († 1581; feest 1 december).

Typisch verschijnsel in heiligenlegendes. Reeds in de jeugd werpen de komende gebeurtenissen hun schaduw vooruit. Het visioen moet ongetwijfeld geďnterpreteerd worden als een beeld van de moordpartijen van de toenmalige Anglicanen onder de katholieken van Engeland en Wales.

Bediende
Op school was Edmund een ijverige leerling. Zijn leermeester had hoge verwachtingen van hem. De vader van die leermeester dreef een herberg. Daar logeerde eens een heer van stand, Mr Sherwood. Deze vroeg of er niet een veelbelovende jongeman in de stad te vinden was die als page in zijn dienst zou kunnen treden. De leermeester hoorde het en beval hem Edmund aan, maar ‘zijn moeder is weduwe; het zal dus niet gemakkelijk zijn om hem van haar los te krijgen.’ Hij wist moeder over te halen en zo trad Edmund in dienst van Mr. Sherwood. Op dat moment was hij 16 jaar oud. Mr Sherwood was een katholiek. Dat was bepaald gevaarlijk in die dagen. Vandaar dat hij altijd kort op dezelfde plaats verbleef. Toen Mr. Sherwood zag hoe toegewijd en intelligent de jonge Edmund was, begon hij met hem te spreken over het ware geloof en de redding van zijn ziel. Zo bekeerde Edmund zich tot het katholiek geloof.
Nu had zijn meester een katholieke zakenrelatie die vanwege zijn geloof in de gevangenis zat. Om te voorkomen dat diens bezittingen na zijn dood in handen van verkeerde mensen zouden vallen, moest hij documenten ondertekenen, waarin hij zijn laatste wilsbeschikking vastlegde. Voor Mr Sherwood zelf was het te gevaarlijk. Dus besloot hij zijn jonge bediende met die opdracht te belasten. Deze speelde het klaar om op goede voet te komen met de gevangenbewaarder. Niet alleen kon hij de gevangene persoonlijk een keer of drie, vier bezoeken. Hij wist het ook gedaan te krijgen dat de man een aantal belangrijke documenten eigenhandig kon opstellen en aan hem meegeven.

Priesterstudie
Mr Sherwhad besloten naar Frankrijk te gaan om daar voor priester te studeren en dan terug te keren naar Engeland om de vervolgde katholieken te ondersteunen. Hij droeg zijn bediende op in Engeland te blijven. Maar deze smeekte hem mee te mogen. Hij wilde ook priester worden. Zo werd Edmund tenslotte afgeleverd op het Engelse seminarie te Reims, Frankrijk. Later rapporteerde men daar over hem:
Edmund Gennings was bedachtzaam en wijs in zijn adviezen, nederig in gehoorzaamheid, toegewijd aan Christus, sterk in geloof, altijd bereid tot goede werken, zeer betrouwbaar in zijn spreken, opmerkelijk in goedheid, uitstekend in liefdadigheid. Hij was vaak onwel en ziek. Maar dat droeg hij geduldig. In al zijn doen en laten viel hij op door zijn discretie, en door zijn navolgenswaardige liefde voor eenieder.’
Het was vanwege zijn kwetsbare gezondheid dat de rector van Reims besloot hem naar Engeland terug te sturen. In de hoop dat hij daar door het klimaat van thuis weer zou opknappen. Tot verdriet van Edmund. Want hij was nog niet klaar met zijn studies. In Le Havre logeerde hij bij twee of drie verbannen Engelse priesters. Zij maakten alles in orde voor zijn oversteek naar Engeland. Maar hij smeekte ze nog even geduld te hebben. Waarop hij zo intens bad om genezing en herstel, dat zijn gebed werd verhoord. Hij liet het zien door vlees te eten en een lange wandeling te maken. Dus keerde hij naar Reims terug en voltooide er zijn studies. Hopend dat hij spoedig tot preister gewijd zou worden. Zijn lijfspreuk was dan ook ‘Vivamus in spe’ (‘Laten we leven in hoop’).

Hij ontving de priesterwijding te Soissons op 18 maart 1590 tezamen met Alexander Rawlins. Daar was nog aparte toestemming van Rome voor nodig geweest, omdat hij nog niet de vereiste leeftijd van 25 bereikt had.

Alexander Rawlins († 1595; sterfdag 7 april) was afkomstig uit Oxfordshire, en studeerde voor priester in Reims. Hij missioneerde in Engeland onder de schuilnaam Francis Feriman. Hij stierf de marteldood in York.

Engeland
Tezamen met nog enkele priesters ging hij scheep naar Engeland. Voor de kust van Essex werd de boot aangevallen door kapers, maar ontkwam. Uiteindelijk landden ze bij Whitby. In de eerste de beste herberg troffen ze een fanatieke Anglicaan die argwanend vroeg waar ze vandaan kwamen. Toen ze zeiden dat ze vanuit Newcastle door de storm hierheen waren gewaaid, bleek dat geloofwaardig genoeg. Spoedig ging het groepje priesters op weg. Bij een wegsplitsing gingen ze uiteen na eerst een gebed te hebben uitgesproken en vervolgens hartelijk afscheid te hebben genomen, elkaar moed insprekend voor de komende tijd.

Edmund verlangde ernaar zijn jongere broer John te vinden. Die zou ergens in Londen wonen. Hij nam zijn intrek in een Londense herberg, maakte contacten met katholieken, las op verschillende schuilplaatsen de Mis, maar van zijn broer geen spoor. Hij had al besloten uit Londen te vertrekken, toen hij hem alsnog trof. Hij wist hem echter niet over te halen om katholiek te worden.

Arrestatie en Dood
Na enige omzwervingen besloot Edmund terug te keren naar Londen en zijn broer opnieuw op te zoeken. Op 7 november 1591 ontmoette hij in een katholiek huis te Holborn priester Polydore Plasden, met wie hij nog had gestudeerd in Reims. Ze spraken af de volgende dag, Octaaf van Allerheiligen, samen de Mis te lezen in het huis van Swithun Wells.

Polydore Plasden († 1591, 10 december) was afkomstig uit Londen en werkte enige tijd als clandestien priester onder de schuilnaam Oliver Palmer.

Swithun Wells († 1591, 10 december) was afkomstig uit Bambridge bij Winchester. Hij was enige jaren schoolmeester in Monkton Farleigh in Wiltshire.

De betreffende dag waren in het huis van Mr. Wells bijeen: Mr. White, ook priester, Mr. Brian Lacy, John Mason, Sidney Hodgson, Mrs. Wells en enige anderen.

Eustace White († 1591, 10 december) aanvankelijk Anglicaan, afkomstig uit Louth, Lincolnshire. Na zijn bekering studeerde hij voor priester eerst aan het seminarie te Douai, Frankrijk, later te Rome. Daar ontving hij de priesterwijding in 1588. Hij zou in de gevangenis afschuwelijk mishandeld worden.

Brian Lacey († 1591, 10 december) kwam uit Hoxne, Suffolk. Volgens andere gegevens kwam hij uit Brockdish, Norfolk. Hij werd gehangen op beschuldiging van het beschermen van katholieke priesters.

John Mason († 1591; 10 december) kwam uit Kendal, Westmorland. Hij werd gehangen op basis van dezelfde beschuldiging: beschermen van priesters.

Sydney Hodgson († 1591; 10 december) was een bekeerling. Leek.

Mrs. Wells was de vrouw van Swithun Wells. Ook zij werd beschuldigd van het beschermen van priesters. Haar zaak werd uitgesteld. Zij stierf uiteindelijk in gevangenschap in 1602.

Precies op het moment van de consecratie deden fanatieke Anglicanen een inval en arresteerden de aanwezigen. Nog in zijn priesterkleren werd Edmund, tezamen met de overigen en al de spullen die bij het opdragen van de Mis hoorden, overgebracht naar Newgate. Na een korte ondervraging werden ze allen gevangen gezet. Mr. Wells was niet thuis geweest op het moment van de arrestatie. Bij zijn terugkeer liet hij weten dat het hem speet niet aanwezig te zijn geweest. Prompt werd ook hij gevangen gezet.

Op 10 december werden allen terecht gesteld. Edmund en Mr. Wells voor de deur van Wells’ huis te Gray’s Inn. Alle anderen te Tyburn. Terwijl Edmund Gennings nog op de ladder naar het schavot stond, werd hem door de rechter gezegd: ‘Gennings, Genings, beken je misdaad, je papistisch verraad en de koningin zal je zonder enige twijfel vergiffenis schenken.’ Waarop Edmund antwoordde: ‘Ik zou niet weten, beste man, waarin ik mijn dierbare vorstin beledigd zou kunnen hebben. Maar als dat het geval mocht zijn, bied ik bij deze mijn verontschuldigingen aan. Maar als zij zich ongegrond beledigd voelt, omdat ik voor mijn geloof en godsdienst uitkom, omdat ik priester ben, of omdat ik niet tegen mijn geweten in wil gaan, dan vertrouw ik erop dat ik voor God onschuldig ben. Was het niet Sint Petrus die zei: ‘We moeten God meer gehoorzamen dan de mensen’? (Handelingen 04,19). En ik ben niet van plan fouten toe te geven waar ze niet zijn. Wanneer terugkeren naar Engeland als priester, Mis lezen of biecht horen papistisch verraad is, dan ben ik een verrader. Maar zelf denk ik daar natuurlijk anders over. Daarom verklaar ik mij inderdaad schuldig aan de dingen die mij verweten worden. Niet met een berouwvol of verdrietig hart, maar onder openlijk protest en met innerlijke vreugde dat ik zulke goede dingen heb mogen doen. Als God mij de mogelijkheid zou geven, zou ik ze weer doen en waardevoller achten dan duizend levens.’

Verering & Cultuur
Enige tijd later bekeerde zijn broer John zich alsnog tot het katholieke geloof. Hij schreef de korte monografie, waarop bovenstaande gegevens zijn gebaseerd.


Bronnen
[Frm.2011; ’The Life and Death of Blessed Edmund Gennings by his brother John Gennings’ London, 1960; Dries van den Akker sj./2019.01.02]

© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen

VoorwoordHoe wordt men heilig?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen