× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 735  Gobrian van Vannes

Info afb.

Gobrian (ook Covian, Gobrianus, Gobricius, Gobrien, Gonory, Gouvry, Govian, Govien, Govran, Govry of Uuobri) van Vannes, Bretagne, Frankrijk; (legendarische?) bisschop: † 735.
Feest 3 & 5 & † 10 & 16 november.

Eind 7e en begin 8e eeuw was hij bisschop van Vannes. Lobineau meent dat hij afkomstig was uit de streek rond Vannes. Hij zou monnik geworden zijn in de abdij van Rhuys, ruim honderd jaar tevoren gesticht door Sint Gildas († 570; feest 29 januari). Daar zou hij dan een stuk van zijn vorming hebben genoten. Teruggekeerd naar Vannes, ontving hij daar de priesterwijding.

Maar volgens Chardronnet ligt het meer voor de hand hem te plaatsen tijdens de grote oversteek van monniken vanuit de Keltische gebieden naar het vasteland in de 6e eeuw. Hij neemt dan ook aan dat hij van Schotse of Ierse afkomst was. Temeer, omdat zijn verering verbonden is met die van Sint Servan († vóór 600; feest 1 januari), en van hem is het zeker dat hij daar vandaan kwam. Gobrien zou dan naar het zuiden van Bretagne zijn afgezakt tot in de buurt van Vannes en vervolgens bisschop zijn geworden. De tijd waarin hij leefde, zou dan praktisch een eeuw eerder liggen? Volgens Lobineau volgde hij Morvan op.

Het Dictionnaire des Saints Bretons (p:275) maakt melding van een Sint Morvan, maar geeft geen nadere bijzonderheden over zijn persoon of zijn leven. Autret (p:22) zegt alleen dat Morvan de Bretonse variant is van Mauritius, en verwijst dan naar de beroemde martelaar die met zijn Thebaanse Legioen nabij Agaunum, Zwitserland (= het huidige naar hem genoemde Sankt-Moritz) zijn leven gaf voor Christus.
Garaby noemt deze Morvan niet. Hij geeft een lijst van bisschoppen te Vannes:
De heiligen: Paternus I, II en III, Sint Dominicus († 602), Sint Clemens († 609), Sint Amandus († 615), Sint Saturninus († 618), Sint Guennin († 622), Sint Ignoroc of Igneuc († 627), Sint Budoc, Sint Hingueten († 659), Sint Meriadec († 666), Sint Meldroc († 672), Sint Comméan, onze Sint Gobrien, Sint Justoc († 756), Sint Gatuode, Sint Blevileguet, Sint Bili II en de zalige Rouauld († 1177).

[Gby.1991p:199.226]

Deze lijst berust volgens de huidige geschiedkundigen puur op legende.
Gabary geeft deze lijst twee keer. De eerste keer geeft hij eerst Gobrien dan Comméan; de tweede keer juist andersom. Deze lijst meent dus te weten dat Gobrien de opvolger was van Meldroc, in andere bronnen Meldeoc geheten.

Over Gobrien worden alleen maar clichématige bijzonderheden verteld. Hij zou een deugdzaam leven hebben geleid. Nooit klopte een bedelaar of zieke tevergeefs bij hem aan; ze kregen altijd wat ze van hem verwachtten: voedsel, kleding of genezing. Tussen al die bedrijven door vergat hij niet zijn herderlijke taak, noch de zorg voor zijn eigen geestelijk leven.

Na zeventien jaar trad hij terug. Er is een traditie die meent dat hij daartoe gedwongen werd en dat hij uit Vannes werd verjaagd. Maar nadere bijzonderheden ontbreken. Hoe dan ook, sindsdien leidde hij het leven van een kluizenaar ergens tussen Josselin en het huidige St-Servant. Hij bouwde er een bidkapelletje.

Legende
Roy en het Dictionnaire des Saints Bretons maken melding van een legende die in het Franse land wordt verteld rond de bouw van de kapel. Sint Gobrien gebruikte een ossenkar om stenen naar de bouw te brengen. Maar onverlaten uit het naburige dorpje Berna sneden een enorme lap biefstuk uit de schonken van de beesten; daardoor dreigde de hele onderneming te mislukken. De heilige betaalde hun terug met gelijke munt. De nakomelingen van die pestkoppen vertoonden hetzelfde mankement als de door hen toegetakelde beesten... Vandaar dat de inwoners van Berna sindsdien bekend stonden om hun puntige billen. Ze werden zelfs nageroepen als 'fieke Bernabillen'. Zo wist men althans nog in de 18e eeuw te vertellen.

[DSB.1979p:159; Roy.1986p:96]

Met het oog op zijn dood had Sint Gobrien voor zichzelf een sarcofaag klaargemaakt. Daar werd hij na zijn dood inderdaad in bijgezet en begraven in het schip van zijn eigen kapel.

Verering & Cultuur
Hoewel zijn kapel in de loop der eeuwen heel wat verbouwingen heeft ondergaan, komen er nog altijd pelgrims naar deze plek.
Op 2e paasdag wordt er ter ere van hem te St-Servant (Morbihan) een boetprocessie (pardon) gehouden.

Zijn voorspraak wordt ingeroepen voor de genezing van een aantal ziekten, zoals last van de ingewanden of hoofdpijn. Bij wijze van offergave legt men spelden of andere scherpe voorwerpen op zijn grafmonument. Dat schijnt al in ontelbare gevallen geholpen te hebben.

Wie één keer om de graftombe heenloopt zonder hem aan te raken, kan er zeker van zijn dat hij of zij het volgende jaar zal trouwen. Naar men zegt had de heilige vroeger ook het vermogen regenweer of zonneschijn te bewerkstelligen en zo een goede oogst te bevorderen.

In het plaatsje Mesquer spreekt men niet van Sint Gobrien, maar van Sint Gobe-rien (= 'nietsvanger'), want zijn offerblok is altijd leeg.

De herinnering aan hem leeft voort in de plaatsnaam St-Gobrien (Pontivy) en in het plaatsje St-Gouvry, waar hij patroon is van de parochie. De kerk bezit een reliekhouder uit de 17e eeuw. Daarnaast geniet hij verering te Camors, Mordelles, St-Servant, Grand-Champ en Rohan. Hij is kerkpatroon te Mesquer (Loire-Atlantique) en Morieux (Côtes-du-Nord).
Hij wordt afgebeeld als bisschop (tabberd, mijter, staf).

Hoewel belangrijke bronnen als Chardronnet en Autret zijn feestdag plaatsen op 16 november, sluit ik me aan bij de werkwijze van het nieuwe Vaticaanse Martyrologium (2001), dat zoveel mogelijk de sterfdag als feestdag beschouwt. Over de sterfdag zijn alle bronnen het eens: 10 november.


Bronnen
[Aut.1986p:13; Cha.1995p:96; DSB.1979p:159; Gby.1991p:199.226.302; Lo/2.228; Pra.1988; Pzc.2002p:430; Roy.1986p:96; Dries van den Akker s.j./2007.11.03]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen