× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 1879  Theresia Gerhardinger

Info afb.

Theresia (gedoopt Karoline) Gerhardinger, München, Duitsland; stichteres; † 1879.

Feest 9 mei.

Zij werd op 20 juni 1797 geboren als enig kind van een schippersgezin in het Zuid-Duitse plaatsje Stadtamhof. Ten gevolge van de zogeheten Secularisatiepolitiek  (‘Säkularisation’) werd de plaatselijke katholieke basisschool waar zij op zat, gesloten. Die ‘Säkularisation’ hield namelijk in dat alle kerkelijke goederen werden onteigend en vervielen aan de plaatselijke vorst.

Het was Georg Michael Wittmann († 1833; gedenkdag 8 maart), de pastoor van de domkerk te Regensburg, die erop aandrong dat het katholiek onderwijs  moest blijven. Hij droeg de kapelaan van Stadtamhof op de drie meest getalenteerde leerlingen van de meisjesschool op te leiden tot leerkracht. Onder hen bevond zich de 12-jarige Karoline. Op haar 15e reeds behaalde zij haar onderwijzersdiploma. Er is uit die tijd een anekdote bewaard gebleven die ons enig idee geeft wat voor kind Karoline was.

In de zomer van 1810 mocht zij mee met een boottocht over de Donau van Regensburg naar Wenen. Haar vader was stuurman. Misschien was het wel een cadeautje voor haar dertiende verjaardag. Ergens onderweg kwam de boot in een gevaarlijke stroming terecht. Hij helde vervaarlijk naar opzij en dreigde te kapseizen. De opvarenden waren in paniek en schreeuwden het uit van angst. Maar Karoline stond onverschrokken naast haar vader: ‘Mijn vader staat aan het stuur. Hij weet wat hij doet.’ Het schip kwam er inderdaad veilig doorheen. Een latere predikant meende in dit gebeuren de samenvatting van Karoline’s leven te zien: haar vader werd beeld van God en haar leven zou getekend worden door een onschokbaar vertrouwen op de Vader.

Van 1812 tot 1833 werkte zij als onderwijzeres in haar woonplaats. Zij liet zich daarbij vooral inspireren door het evangelie en de christelijke naastenliefde. Haar hart ging uit naar de armere en minder begaafde leerlingen. Bovendien had zij een bijzonder talent, niet alleen om de leerstof helder te ordenen en duidelijk over te brengen, maar ook om de kinderen op hun gemak te stellen en met vriendelijkheid te bejegenen. In die tijd was dat voor arme kinderen al vaak een luxe.

De bisschop had haar al eens gesuggereerd of het kloosterleven niets was voor haar, zodat zij met medezusters het katholiek onderwijs kon verzorgen. Daar voelde zij wel voor, zeker toen zij dat verlangen ook bij een paar collega’s aantrof. In 1833 deed zij het officiële verzoek of het plaatselijke schooltje een kloosterschool mocht worden; de onderwijzeressen zouden het onderwijs blijven verzorgen, maar dan als kloosterzusters. De plaatselijke magistraat erkende de grote verdienste van Karoline en haar medewerksters voor het plaatselijke meisjesonderwijs, maar weigerde haar aanvraag. Tezelfdertijd werd ze uitgenodigd door de kapelaan van het Oostenrijkse dorpje Neuburg vorm Wald om daar haar plannen te verwezenlijken. Zo begon zij daar met twee medezusters aan haar kloosterleven. Ze noemde zich voortaan zuster Maria Theresia van Jezus. Daar ligt dan ook het begin van de zustercongregatie van de Arme Schoolzusters van Onze Lieve Vrouw.

De armoede en verwaarlozing die zij in het dorpje aantrof, schrokken haar niet af, integendeel, zij werd er juist door aangespoord snel aan het werk te gaan, want - zo zei ze: ‘De meisjes van vandaag zijn de moeders en vrouwen van morgen.’ Kort daarop stierf de bisschop, die tot dan toe haar grote steun en toeverlaat was geweest. Binnen een jaar stierf ook zijn opvolger. Daarmee was alle steun om haar heen weggevallen. Trouwens, ook de plaatselijke bevolking zag die vrouwen van buiten liever verdwijnen dan blijven: ‘Laten die anderhalve zusters maar weer teruggaan vanwaar ze gekomen zijn!’ Waarop die vijandigheid was gebaseerd wordt niet vermeld. Maar we kunnen ons voorstellen dat de arme boeren van het dorp liever zagen dat hun kinderen konden worden ingezet voor de harde arbeid dan om op school lekker verwend te worden.

Zuster Theresia hoopte de hele onderneming naar München te kunnen overbrengen en daar een moederhuis voor de Congregatie te kunnen beginnen. Daar had ze de toestemming van de overheid voor nodig. Zij wendde zich tot de koning, Ludwig I van Beieren. Hij was bereid haar in audiëntie te ontvangen. Het verhaal gaat dat zij vlak voor het gesprek zich nog even terugtrok in een kerkje om Gods zegen te vragen. Ze zou in haar gebed zo verdiept geweest zijn, dat ze door een medezuster gewaarschuwd moest worden en te laat op haar afspraak met de koning kwam. Maar deze ontving haar welwillend en stond haar toe het voormalige Clarissenklooster in München om te vormen tot haar moederhuis. Later zou hij aan mensen om zich heen gezegd hebben: ‘Dit is een vrouw die weet wat zij wil; en wat zij wil is groots en weloverwogen.’ Eenmaal in het nieuwe huis legden de zusters officieel hun kloostergeloften af. Theresia werd tot overste voor het leven gekozen. Voortaan zou een groot deel van haar tijd gemoeid zijn met het verkrijgen van de pauselijke erkenning van haar congregatie. Ondanks tegenstand van binnen en  buiten de kerkgemeenschap, tot in de hoogste kringen, breidde het aantal zusters zich razend snel uit tot in Midden-Europa en zelfs Amerika aan toe.

In 1847 bereikte haar het verzoek van de bisschop van de Amerikaanse staat Baltimore, of zij voor de dochters van de Duitse immigranten gedegen onderwijs wilde komen opzetten. De bisschop heette Johann Nepomuk Neumann en was oorspronkelijk afkomstig uit Bohemen. (Ook hij zou later - in 1977 - zalig verklaard worden; ? 1860; feest 5 januari). Zo trok zij met vijf medezusters naar Amerika. Thuis in Beieren en Oostenrijk leefden haar meisjes in de armelijkste omstandigheden, maar de armoede, ellende en verwaarlozing die zij hier aantrof sloeg alles. Erg warm werden de zusters trouwens niet verwelkomd. Zelfs omringende bisschoppen keerden zich aanvankelijk tegen haar. Met haar medezusters ging zij echter energiek en onverzettelijk aan het werk. Binnen een jaar stond het meisjesonderwijs op poten. Later zei ze zelf dat ze daar in het verre Amerika geholpen was door bijzonder indringende gebedservaringen. Wat die inhielden heeft ze nooit verteld.

Een jaar later ging zij alweer terug naar Europa. Nu besteedde ze praktisch al haar tijd om de definitieve goedkeuring te krijgen van de Paus voor haar zustercongregatie. Na moeizame en lange onderhandelingen was het in 1865 zover.

Uiteindelijk stierf zuster Maria Theresia van Jezus op hoge leeftijd te München in het moederhuis.

Afgebeeld
Op afbeeldingen zie je haar altijd omgeven door kinderen.


Bronnen
[HiH.1987p:116; Läp.1989p:73; Ll2.1990:afb:13; Rit.1989p:173-175; S&S.1989p:235; Tor.1998; Dries van den Akker s.j./2016.05.01]  

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen