×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Aya (ook Agia, Agie of Aye) van Lotharingen, Frankrijk; maagd & stichteres met haar echtgenoot Hidulf; † 707.
Feest 18 april & 23 juni (Hidulf).
Aya was een dochter van hertog Brunulf van de Ardennen. Deze Brunulf was de jongste broer van graaf Walbert IV van Henegouwen, die de vader zou worden van Sint Waltrudis van Bergen († 688; feest 9 april) en van Sint Aldegondis van Maubeuge († 684; feest 30 januari).
Aya huwde met Hidulf. Deze Hidulf was in de verte familie van haar. De vader van Brunulf en Walbert IV heette Walbert III; hij had een broer die ook Brunulf heette; hij was dus Aya's oudoom. Een zoon van deze Brunulf was Aya's latere echtgenoot Hidulf.
Zij behoorden tot die adellijke families die in de tijd dat het christendom in deze streken nog nauwelijks vaste voet had gekregen, geld en goed gaven voor steunpunten van het geloof. Zij stichtten fundaties en stonden grondbezit af om kloosters en kerken te beginnen. Bij dit alles voegden zij een voorbeeldige christelijke levenswandel. Aya staat zelfs te boek als 'maagd'. Oude kroniekschrijvers benadrukken, dat de beide echtelieden met wederzijds goedvinden binnen hun huwelijk afzagen van alle sexuele omgang, en dat ze elkaar daarin bevestigden en stimuleerden als teken van ieders toewijding aan de Heer.
Toen Sint Waltrudis een bescheiden onderkomen zocht om ter ere Gods een kloostervestiging te beginnen en haar oog liet vallen op kasteel Château-Lieu (= de huidige plaats Bergen), was het Hidulf, die haar met raad en daad hielp waar hij maar hij kon. Later deed hij hetzelfde bij Landelinus († 686; feest 15 juni), toen hij zijn vier kloostertjes stichtte te Lobbes, Alne, Walers en Crespin. Uit de kronieken over de stichting van Lobbes blijkt, dat Hidulf bij Pepijn van Herstal alles in het werk stelde om Ursmarus († 713; feest 19 april) als eerste abt benoemd te krijgen; Ursmarus stond bekend als een man van grote deugd.
Tegen het einde van zijn leven trok Hidulf zich terug in dat klooster om zich in zijn levensavond geheel aan God te kunnen wijden. Hij stierf er op 23 juni 707.
Het schijnt dat sommige onderzoekers hem ten onrechte aanzien voor bisschop. Waarschijnlijk hebben zij hem verward met Ursmarus' opvolger Theodulf, die naast abt inderdaad ook bisschop was.
Zijn relieken bleven er rusten tot 14 april 1409. Toen werden ze vanwege oorlogsdreiging samen met alle andere relieken die in het bezit waren van Lobbes, overgebracht naar het stadje Binch.
Toen Hidulf zich terugtrok in klooster Lobbes om zijn levensavond aan God toe te wijden, deed zijn echtgenote hetzelfde en trok in bij haar nicht Waltrudis in Château-Lieu. Haar levensbeschrijver merkt op, dat, zoals zij tijdens haar leven in deugd niet onderdeed voor haar gemaal, dat ook niet deed op haar oude dag. Volgens zeggen werd zij in haar gebed begiftigd met vele genadegaven, die een voorproefje waren van wat haar in het hiernamaals als beloning nog te wachten stond.
Zij zou in hetzelfde jaar gestorven zijn als haar man.
Vanouds wordt haar feestdag te Bergen gevierd op 18 april.
Verering & Cultuur
Op haar graf gebeurden vele wonderen, zodat pelgrims en bedevaartgangers van heinde en verre kwamen om haar voorspraak te vragen in hun noden.
Op Drievuldigheidszondag (zondag na Pinksteren) trok er een processie door de straten van de stad, waar de kar met haar reliekschrijn onmiddellijk volgde op die van Waldetrudis.
Lange tijd genoot zij aanzienlijke verering. Dat moge blijken uit het feit, dat nog in 1625 monseigneur Van der Burgh, aartsbisschop van Cambrai, voor haar feest een eigen officie samenstelde.
Patronaten
In Antwerpen was er een kapelletje aan haar toegewijd, waar enkele relieken van haar werden bewaard en vereerd. Daar werd ze met name aangeroepen door mensen die ten onrechte van kwaad werden beschuldigd en voor het gerecht gedaagd.
Er bestaat een legende, die de herkomst daarvan verklaart.
Deze legende vertelt, dat haar familie na haar dood goederen en grondbezit opeiste als haar rechtmatig eigendom, terwijl de kerk van Bergen bij hoog en bij laag volhield dat Aya ze bij haar leven aan haar geschonken had. Het dreigde uit te lopen op een gebed zonder end. Maar toen de beide partijen weer eens in de betreffende kerk bij elkaar gekomen waren om ruzie te maken, klonk ineens vanuit Aya's graftombe een stem, die luid en duidelijk zei, dat alle goederen inderdaad rechtmatig aan de kerk toekwamen, omdat zij ze destijds zelf had geschonken, en dat ze dat hierbij ten aanhoren van beide partijen nog eens duidelijk wilde bevestigen! Waarop de ruzie meteen over was.
© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen