×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Info afb. |
Mariamna van Lycaonië, Klein-Azië; geloofsverkondigster; † 1e eeuw.
Feest 17 februari.
Zij wordt een zuster genoemd van de apostel Filippus († ca 80; feest 3 mei). In de westerse kerk is zij onbekend, maar zij wordt door de gelovigen van de oosterse kerk in ere gehouden. Veel is er over haar niet bekend. In oude liturgische boeken van de oosterse kerk staat te lezen: “Ze verliet haar geboortegrond en zag Christus, geboren uit de maagd Maria.
Wij menen ‘patria’ hier niet te moeten verstaan als vaderland, maar vaderstad. Filippus kwam uit de stad Bethsaïda. Die lag in Galilea aan het Meer dat naar die stad werd genoemd. Ook Jezus kwam uit Galilea en trok daar predikend rond. Als Mariamne dus van huis gaat om Hem te zien, komt ze niet uit het buitenland, maar uit de omgeving. Om de keuze iets meer in het midden te laten, kiezen wij voor ‘geboortegrond’. Wel suggereert de tekst dat zij haar verdere leven bij Hem in de buurt is gebleven. Volgens Lukas 08,01-03 waren er inderdaad vrouwen die met Jezus meetrokken en in zijn levensonderhoud voorzagen. Was zij daar één van? Er worden er enkelen met name genoemd, maar daar staat haar naam niet bij.
Na de hemelvaart van Christus kwam ze met haar broer Filippus en de apostel Bartolomeus († 71; feest 24 augustus) naar Hierapolis.
De jaartallen die wij erbij geven, zijn gebaseerd op de westerse traditie. Dat is duidelijk te zien, omdat zij aangeven dat Filippus later zou zijn gestorven dan Bartolomeus, terwijl dit verhaal juist het omgekeerde beweert.
In de westerse tarditie is het verhaal van de apostel Filippus gekoppeld aan dat van Jacobus de Mindere; hier aan dat van Bartolomeus. Dat ligt in zoverre voor de hand, omdat in het evangelie van Johannes wordt verteld dat Bartolomeus (= Natanaël) Filippus bij Jezus brengt en hem aan Jezus voorstelt.
Omdat Filippus daar in het openbaar het woord van God verkondigde, werd hij aan het kruis gehangen en stierf onder het godvruchtig uitspreken van gebeden.
In de westerse traditie meent men te weten dat hij met het hoofd naar benden werd gekruisigd.
Daarop werden de procunsel en al degenen die er een aandeel in hadden, plotseling in de aardbodem verzwolgen. De overlevenden schrokken ontzettend en smeekten Bartolomeus en Mariamne, die ook al opgehangen waren, hun niet hetzelfde te laten overkomen als de proconsul. De twee richtten voor hen hun gebeden tot Sint Filippus. Hij redde de ene helft door ze niet te doen verzwelgen, en de andere helft door hen uit de gapende afgrond terug te halen, afgezien dan van de proconsul: die liet hij gewoon in de diepte zitten tezamen met de reuzenslang.
Naar het schijnt maakte die slang deel uit van de godsdienst die daar werd beoefend. Een andere bron probeert hier opheldering te geven. De tempelslang was door toedoen van Filippus uit de tempel verjaagd en door de aarde verzwolgen. Het volk had woedend gereageerd en het was daarom dat de proconsul de drie had opgehangen. Filippus stierf dus als eerste…
Daarop hebben ze Bartolomeus en Mariamne bevrijd. Hij vertrok naar India, waar hem uiteindelijk de martelaarspalm van de kruisdood te beurt viel. Mariamne week uit naar Lycaonië (een Romeinse provincie in de binnenlanden van het zuid-oosten van het huidige Turkije). Daar zette ze de prediking van Christus voort en bracht er velen tot het doopsel van de verlossing. Tenslotte is ze in vrede gestorven.”
Naar het schijnt is er een programma op jullie televisie dat ‘Spoorloos’ heet. Er is ooit iemand in je leven geweest met wie je allang het contact bent kwijtgeraakt, maar die je dolgraag nog eens wilt terugzien. Dat lijkt een beetje op mijn ervaring. De ontmoeting met Jezus van Nazareth ben ik nooit meer vergeten. Maar toch ligt het bij mij anders. Want geloof het of niet: ook al is Hij sinds zo’n veertig jaar dood, het contact ben ik nooit kwijtgeraakt. Hij is steeds in mijn leven gebleven; om zo te zeggen als aanwezige afwezige.
Je vraagt je misschien af wie ik dan ben. Dat wil ik wel zeggen, maar ik ben bang dat je nog nooit van me hebt gehoord. Mijn naam is Mariamne. Misschien heb je wel eens van mijn broer gehoord: Filippus uit Bethsaïda in Palestina. Het was zijn vriend Natanaël die hem een keer kwam ophalen om mee te gaan naar Jezus. Filippus was meteen verkocht. Zoals je weet is Filippus één van de twaalf geworden uit de kring rond Jezus. Meteen weg van Jezus. Ik ook trouwens. Sinds ik Jezus met eigen ogen heb gezien, draait alles in mijn leven om Hem.
En al is die ontmoeting zoals gezegd - nu bijna een mensenleven geleden, ik raak er niet over uitverteld. U had Hem moeten meemaken. Zoals Hij je op je gemak kon stellen, het gevoel geven dat je voor hem werkelijk de belangrijkste mens van de hele wereld was; dat je bemind werd. Onvergetelijk. Als Hij iemand de handen oplegde, was het of alles op zijn plaats viel. Met name als Hij arme drommels tegenkwam bij wie er van alles mis was of scheefgegroeid, dan wist Hij die zo te raken dat ze nieuw en helemaal opgeknapt bij Hem vandaan kwamen. Daar kon geen dokter tegen op.
Jullie moeten het vandaag doen met mijn verhaal. Nou, dat is maar een flauwe afspiegeling van wat er werkelijk gebeurd is. Jezus moet je zelf gezien hebben. Daarom hebben wij er bij onze broeders Matteus, Markus, Lukas en Johannes op aangedrongen die verhalen op te schrijven. Dan kunnen mensen van latere generaties, zoals jullie dus, Hem met eigen ogen voor zich zien.
Misschien verbaast het je dat een vrouw uit het jaar honderd Jezus verkondigt. Maar dat hoeft je niet te verbazen. Ik ben er zo vol van: ik begin er bij iedereen over. Ik trek met mijn broer Filippus mee. We reizen natuurlijk altijd in grote gezelschappen: karavanen. Veel te gevaarlijk om in je eentje op pad te gaan. Je weet hoe dat gaat; je raakt aan de praat. En ik breng natuurlijk het gesprek altijd op mijn Jezus. Hoe Hij je het gevoel geeft de moeite waard te zijn. Dat er schoonheid en goedheid in je is, al heb je nog zoveel blutsen en deuken opgelopen. En weet je wat het gekke is: míjn toehoorders worden net zo geraakt als destijds de mensen bij Hem. Sommigen die aan kwalen en pijnen lijden, horen mijn verhaal, en zijn genezen. Alsof Hijzelf door mij spreekt. Ik zei toch al dat Hij dichtbij gebleven is.
Nog één ding. Er wordt bij jullie tegenwoordig wel beweerd dat van godsdienst alleen maar oorlog komt. Dat kán eenvoudig niet waar zijn. In ieder geval niet voor de godsdienst van mijn Jezus. Ze hebben Hem gedood. Op de meeste gemene, geraffineerde manier. Omdat naastenliefde bij sommige lafhartige types nu eenmaal jaloezie opwekt. Ze hebben zijn bloed onder zijn nagels vandaag gehaald. Zijn enige antwoord was het gebed tot zijn God: “Vader, vergeef het hun.” Hoe kan daar oorlog van komen? Op het moment dat ze Hem hebben overvallen, raakte één van die overvallers gewond. Terwijl ze Hem te grazen namen, heeft Hij nota bene die overvaller genezen! Nou jij weer. Met mijn broer Filippus is het net zo gegaan. Hij deed alleen goed, en toch hebben ze hem gedood. Zelfs na zijn dood heeft hij mensen voor de poorten van de hel weggesleept. Komt daar oorlog van?
Van godsdienst komt alleen maar oorlog? Als dat bij jullie waar is voor de godsdienst van mijn Jezus, is er intussen iets faliekant mis gegaan. Geloof je het niet? Kijk dan nog maar eens naar Hem in de vier evangelieverhalen die over Hem geschreven zijn.
[Dries van den Akker s.j./2008.02.17]© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen