Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022

Info afb.

Paulus Miki, Johannes Soan de Goto & Jacobus Kisai (drie Japanse jezuïetenmartelaren) tezamen met 3 franciscaanse priesters en twintig leden van de franciscaanse Derde Orde; † 1597.

Feest 6 &7 (Vlaamse bisdommen) februari

Sinds het eerste bezoek van Franciscus Xaverius († 1552; feest 3 december) aan Japan, was het aantal christenen in korte tijd spectaculair toegenomen. In 1590 bedroeg hun aantal meer dan tweehonderdduizend. Zij woonden vooral op de zuidelijke eilanden, waar Hideyoshi koninklijk gouverneur was. Maar in 1587 sloeg zijn gunstige houding om, en van de ene op de andere dag verbood hij verder de aanwezigheid op zijn grondgebied van welke missionaris dan ook. Men tast in het duister over de reden van deze ommezwaai: vreesde hij dat de Spanjaarden van de godsdienst gebruik maakten om Japan te veroveren, zoals ze eerder al hadden gedaan op de Filippijnen? Of ging de teloorgang van het boeddhistische erfgoed, de traditionele godsdienst, te snel?

Hoe dan ook, een handjevol missionarissen gehoorzaamde aan het decreet. De meesten doken onder en zetten hun evangelisatiewerk clandestien voort. Al gauw bleek dat het met de controle op het decreet wel meeviel, al bleef de dreiging ervan wel gedurig boven hun hoofden aanwezig. Maar in de herfst van 1596 raakte een Spaans schip onderweg van de Filippijnen naar México voor de Japanse kust in moeilijkheden. De kapitein permitteerde zich een onhandige opmerking tegenover de autoriteiten die te hulp waren geschoten. Aan gouverneur Hideyoshi werd bericht dat ze van plan waren geweest Japan te onderwerpen…

De gouverneur gaf onmiddellijk bevel alle franciscaanse missionarissen te arresteren. Onder hen bevonden zich drie jezuïeten: twee scholastieken (= jezuïetenstudenten): Paulus Miki en Johannes Soan de Goto, en de broeder Jacbus Kisai.

Drie jezuïeten
Op het moment dat Paulus Miki werd opgepakt, 26 december 1596, stond hij vlak voor zijn priesterwijding. Hij was in 1564 geboren te Miyako (= Kyoto). Zijn ouders hadden zich tot het christendom bekeerd, toen hij vier jaar was. Op zijn twintigste ging hij naar het seminarie dat onder leiding stond van de jezuïeten, en twee jaar later trad hij bij hen in. Hij bleek een uitstekend debator en een overtuigend spreker. In de talloze disputen met boeddhistische geestelijken wist hij vele toehoorders zo te boeien dat ze zich serieus begonnen te interesseren voor het christelijk geloof. Reden waarom hij al in verscheidene steden was opgetreden als predikant in het openbaar.

Geboren in 1578 uit christenouders was Johannes Soan de Goto de jongste van de drie. Hij was geboren op de Goto-archipel. Maar toen de daimio daar een christenvervolging begon, waren zijn ouders uitgeweken naar Nagasaki, waar vrijheid van godsdienst heerste. Op zijn vijftiende had hij al in willen treden. De paters hadden hem geadviseerd eerst een tijdje mee te lopen als catechist, maar uiteindelijk hadden ze hem toegelaten tot de Sociëteit.

Jacobus Kisai was geboren in 1533; zijn ouders waren boeddhisten. Hoewel hij een boeddhistische vorming had ontvangen, had hij zich op een goed moment laten dopen. Hij was getrouwd met een christenvrouw, en ze hadden een zoontje gekregen. Toen wenste zijn vrouw terug te keren tot het geloof van haar vaderen (uit angst voor de vervolgingen?), en hij liet zich van haar scheiden. Hij vertrouwde zijn zoontje toe aan christenfamilie en vond zelf een baantje aan een van de jezuïetenhuizen. Toen de paters zagen hoe veel ze aan hem hadden en hoezeer hij leefde vanuit hun spiritualiteit, maakten ze hem tot catechist; in 1596 begon hij zijn noviciaat dat hem tot broeder in de jezuïetenorde zou maken.

Martelgang
Zij werden gevangen gezet bij drie franciscanen en vijftien leden van de franciscaanse Derde Orde.
Ze werden alle vierentwintig veroordeeld tot de dood door kruisiging. Na een paar inleidende folteringen werden ze op transport gesteld naar Nagasaki, duizend kilometer verderop. Overal waar ze voorbijkwamen, werden ze gehoond en uitgelachen. Maar Paulus Miki en de franciscaner pater Petrus Baptista preekten vanaf de kar waarop ze werden vervoerd. Na vier weken bereikten ze Nagasaki.
De volgende morgen werden de vierentwintig naar de heuvel van de terechtstelling gebracht. Twee christenen probeerden ze onderweg wat troost te bieden. Prompt werden ze aan het getal der ter dood veroordeelden toegevoegd. Bij het zien van de kruisen op de heuvel zetten de gevangenen het Te Deum in.
Toen de kruisen werden opgericht ontwaarde Johannes Soan de Goto zijn vader temidden van de toeschouwers. Hij riep: “Vader, onthou, er gaat niets boven ons zielenheil!” En vader riep terug: “Mijn jongen, dank je voor je opwekkende woorden. Zie je dood met vreugde onder ogen, want je ondergaat haar omwille van ons heilig geloof. Moeder en ik zijn er ook klaar voor!”
Zelfs onder deze barre omstandigheden zag Paulus Miki nog kans opwekkende woorden tot het verzamelde volk te spreken. Hij eindigde ermee vergiffenis uit te spreken over zijn beulen. Toen de soldaten overgingen tot het doorsteken van iedere gevangene, riep hij: “Heer, in uw handen beveel ik mijn geest.”
Paus Urbanus VIII sprak op 3 juli 1627 de zaligverklaring uit over deze zesentwintig martelaren; op 8 juni 1862 werden ze heilig verklaard.

[Tyl.1984; Dries van den Akker s.j./2008.02.06]

Naast de drie jezuïeten behoorden tot deze groep Japanse Martelaren:

Drie Franciscaner priesters:

Franciscus Blanco ofm Hij was afkomstig uit Monterey in Galicië, Noord-Spanje, deed zijn studies in Salamanca en trad in bij de Franciscanen te Villalpando. Aanvankelijk was hij missionaris te Churubusco, México, maar in 1594 werd hij overgeplaatst naar Japan.

Martinus Loynaz ab Ascensione Aguirre ofm Hij kwam uit Vergara in de buurt van Pamplona en deed zijn studies te Alcalà. In 1586 trad hij in bij de franciscanen, en werkte als missionaris achtereenvolgens In México, Manilla en Japan.

Petrus Baptista Blásquez ofm Hij was in 1545 geboren in de Spaanse stad Ávila en trad in 1567 in bij de franciscanen. In 1583 werd hij naar der missie op de Filippijnen gezonden en in 1593 overgeplaatst naar Japan. Nog vanaf de kar waarop hij naar Nagasaki werd vervoerd sprak hij tezamen met de jezuïet Paulus Miki opwekkende woorden tot de omstanders.

Drie Franciscaner Broeders:

Filippus a Jesu de Las Casas ofm Hij was in México geboren uit Spaanse ouders en trad te Puebla in bij de franciscanen. In 1589 trad hij uit en trok als koopman naar de Filippijnen. Hij kreeg spijt van zijn uittrede en trad in 1590 opnieuw in bij de franciscanen te Manilla. Op weg naar México om daar priester gewijd te worden leed hij schipbreuk voor de kust van Japan. Behoorde hij tot de passagiers van de kapitein die door zijn onhandige opmerking de aanzet gaf tot de christenvervolging?

Franciscus a Sancto Michaele de la Parilla ofm Hij kwam uit de Spaanse plaats Parilla, niet ver van Valladolid, en trad als lekenbroeder in bij de franciscanen. In 1593 behoorde hij tot degenen die pater Petrus Baptista vergezelden op hun overtocht van Manilla naar Japan. Hij werd in 1596 opgepakt te Osaka.

Gonzalès García ofm Hij werd in 1556 in India geboren uit Portugese ouders. Aanvankelijk was hij catechist bij de jezuïeten. Naderhand leidde hij een bloeiend handelskantoor in Japan. In 1591 trad hij als lekenbroeder in bij de franciscanen te Manilla. Terug in Japan trad hij op als tolk voor pater Petrus Baptista.

De overige zeventien waren lid van de franciscaner Derde Orde:

Antonius Deynan ofm.ter Hij kwam uit Nagasaki zelf en was als misdienaar toegetreden tot de tertiarissen van Sint Franciscus. Op het moment van zijn kruisdood was hij dertien jaar oud.

Bonaventura van Meaco ofm.ter Hij kwam uit de Japanse plaats Meaco en stond de missionarissen terzijde als catechist.

Cosmas Takeya (ook Tacheguia of Zaquira) ofm.ter Hij was Japanner van origine en had de franciscanen zijn diensten aangeboden als tolk.

Franciscus Adauctus ofm.ter ?

Franciscus de Meako (ook van Macao) ofm.ter Hij was arts, bekeerde zich tot de christelijke godsdienst, veranderde zijn Japanse naam in Franciscus en sloot zich aan bij de tertiarissen van de franciscanen. Zijn oorspronkelijke naam is onbekend. Hij vertaalde een aantal theologische boeken in het Japans.

Gabriël van Duisco ofm.ter ?

Joachim Sakakibara (ook Sacchachibara) ofm.ter Hij was een Japans geleerde die was toegetreden tot de Derde Orde van Sint Franciscus.

Johannes Kinuya (ook Kisaka of Kimoia) ofm.ter Hij was een Japanse zijdewever uit Meaco en was toegetreden tot de tertiarissen van Sint Franciscus.

Leo Karasuma (ook Carasume) ofm.ter Aanvankelijk was hij een boeddhistische priester op Korea. Hij bekeerde zich tot het christendom en zou de eerste franciscaner tertiaris worden van Japan. Hij fungeerde als catechist.

Ludovicus Ibaraki (ook Ibarchi) ofm.ter 12-jarige misdienaar bij de franciscanen.

Matthias de Meaco ofm.ter ?

Michaël Kozaki (ook Cozaki) ofm.ter Japans catechist en ziekenverpleger bij de franciscanen. Vader van Thomas.

Paulus Ibaraki (ook Yuanki) ofm.ter Tolk en catechist ten dienste van de franciscaner missionarissen.

Paulus Suzuki ofm.ter Tolk en catechist ten dienste van de franciscaner missionarissen.

Petrus Sukejiro (ook Xukexico) ofm.ter Japanner. Hij was huisknecht en koster bij de franciscanen.

Thomas Dangi (ook Dauki of Xico) ofm.ter Tolk en catechist ten dienste van de franciscaner missionarissen

Thomas Kozaki (ook Cozaki) ofm.ter Vijftienjarige zoon van Michaël; hielp de franciscanen als misdienaar.

---

Bronnen
[Lin.1999; Mty.2001; Rgf.1991; Dries van den Akker s.j./2008.01.16]

---