× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contactzoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 342  Paulus van Thebe

Info afb.

Paulus van Thebe (ook Eremiet, Kluizenaar of Woestijnvader), Egypte; kluizenaar & woestijnvader; † 342.

Feest † 10 & 15 januari.

Hij moet rond 228 geboren zijn in de landstreek Thebaïs in Opper-Egypte.
Toen er ten tijde van keizer Decius (249-251) in heel het Romeinse Rijk christenvervolgingen uitbraken, vluchtte hij de woestijn in om zich daar verborgen te houden. Hij trok dieper nog de eenzaamheid in, toen een neef zijn schuilplaats bekend maakte. Deze was hem komen opzoeken om te melden, dat zijn ouders overleden waren. Bij terugkomst in de bewoonde wereld, kon hij zijn mond niet houden over wat hij gezien had, en vestigde aldus de aandacht op de ondergedoken Paulus.
Door deze omstandigheden werd Paulus bij toeval de uitvinder van het kluizenaarsleven. Al was hij het kwaad, dat van buiten kwam, ontvlucht, in de eenzaamheid van de woestijn ontdekte hij, dat er een kwaad bestreden moest worden, dat van binnen kwam: krachten, verlangens en bekoringen die in de eigen persoon scholen en die de onbaatzuchtige liefde tot God en de naaste in de weg stonden.
Daarmee deed hij precies dezelfde ontdekking als het Joodse volk, toen het door de woestijn trok, en als Jezus, toen deze veertig dagen aan een stuk in de woestijn had gevast (Lukas 04,01-13). Negentig jaar lang leefde hij zo in volstrekte afzondering.
Op zijn oude dag werd hij ontdekt door de jonge Antonius († ca 356; feest 17 januari). Deze was 35 jaar geleden de woestijn ingetrokken, nadat hij in de kerk Jezus' woord had horen voorlezen: "Als je volmaakt wilt zijn, verkoop dan alles wat je bezit en volg Mij" (Matteus 19,21). Hij was diep getroffen geweest door die uitspraak en had de indruk gehad, dat ze voor hem persoonlijk bedoeld was. Nu had hij zich dieper in de eenzaamheid willen terugtrekken en stootte op Paulus. Over die ontmoeting bestaat een mooie legende.

Legende
Negentig jaar lang had Sint Paulus de Woestijnvader in de eenzaamheid van de woestijn doorgebracht. Zijn enige bezigheid was bidden. Zijn enige gezelschap werd gevormd door zijn raaf die hem al zestig jaar lang elke dag een halfje brood bracht, en door de wilde dieren die hun schuilplaats met hem deelden. Toen hoorde hij opeens iemand van buiten zijn grot vragen om binnen te mogen komen voor een gesprek. Dat was Antonius. Hij was erachter gekomen dat er nog een ander in de woestijn leefde, die daar zelfs al eerder mee begonnen was dan hij. Sint Paulus was een nederig man. Hij maakte allerlei bezwaren, omdat hij zich niet waardig achtte om met zo'n groot man als Antonius om te gaan. Na een langdurige omhelzing, zetten zij zich toch neer om over God te praten en om samen zijn lof te zingen.
Op het uur van de maaltijd zagen de twee Paulus' trouwe raaf aan komen vliegen. Maar deze keer had hij bij wijze van uitzondering een heel brood in de bek. "Moet je kijken, broeder”, riep Paulus uit,” wat worden we toch goed door God verzorgd, want Hij is het natuurlijk die ons deze maaltijd toestuurt. Al zestig jaar lang brengt deze raaf mij een half brood, en dat was meer dan genoeg voor mij. Maar nu de Heer u naar mij toe heeft gezonden, heeft Hij ter ere van u meteen het rantsoen verdubbeld!"
Na God gedankt te hebben gingen de beide heilige mannen bij de bron zitten voor hun eenvoudige maaltijd. Elk van beiden stond erop dat de ander de eer toekwam het brood te breken. Toen ze zo niet verder kwamen, besloten ze dat elk voorzichtig aan een kant van het brood zou trekken...

Eens kwam Vader Paulus bij Antonius op bezoek, toen deze juist bezig was aan drie monniken les te geven over een zeer moeilijke kwestie uit het geloof. Paulus trok zich in een hoekje terug en wachtte stil tot vader Antonius klaar zou zijn.
Antonius vroeg aan de jongste van de drie monniken hoe hij over de kwestie dacht. De jongeman ging er onmiddellijk op in; wat aan zijn kennis ontbrak, vulde hij aan met zijn vuur en enthousiasme. Toen hij uitgesproken was, bleef vader Antonius enige tijd stil, en zei toen: "Het juiste antwoord heb je nog niet gevonden."
Toen kreeg de tweede het woord. Hij was al wat ouder, had al wat boeken gelezen en ervaring opgedaan. Hij koos geleerde woorden en formuleerde voorzichtiger. Toen hij uitgesproken was, zei vader Antonius: "Ook jij hebt het juiste antwoord nog niet gevonden."
Tenslotte mocht de oudste van de drie een antwoord geven. Hij liet lange stiltes vallen, sprak bedachtzaam en je kon merken dat hij al veel boeken had gelezen en een lange gebedservaring achter de rug had. Toen hij was uitgesproken, merkte vader Antonius op: "Toch heb je het juiste antwoord nog niet gevonden."

Op het moment, dat hij zijn mond opendeed om zelf iets over de zeer moeilijke geloofskwestie te zeggen, bedacht hij dat vader Paulus nog altijd in zijn hoekje zat. Hij wendde zich tot de oude abt en vroeg: "Vader Paulus, zou u er misschien iets over kunnen zeggen?" Nu bleef het geruime tijd stil. Tenslotte zei vader Paulus: "Ik weet het niet..."Vader Antonius wendde zich tot zijn drie leerlingen en met opgestoken vinger zei hij: "Vader Paulus heeft het juiste antwoord gevonden."

Bij een van die ontmoetingen had Antonius beloofd, dat hij de oude Paulus na zijn dood zou begraven. Toen Paulus inderdaad overleden was, trof Antonius hem nog aan in een biddende houding. Het lijk werd bewaakt door twee leeuwen, die alle roofdieren van de heilige afhielden. Op Antonius' aanwijzing groeven zij het graf en zagen toe, hoe Antonius de man begroef. Nadat ze van hem de zegen hadden ontvangen, verdwenen ze weer in de woestijn.

Hier wordt de vrome lezer herinnerd aan een tekst van de profeet Jesaja, waarin de Messiaanse tijd wordt aangekondigd: "De wolf en het lam wonen samen; de panter vlijt zich neer naast het bokje; het kalf en de leeuw weiden samen: een kleine jongen kan ze hoeden. De koe en de berin sluiten vriendschap; hun jongen liggen bijeen. De leeuw eet haksel als het rund. De zuigeling speelt bij het hol van de adder; het kind strekt zijn hand uit naar het nest van de slang" (Jesaja 11,06-08). Het lijkt wel, of die tijd in het leven van de woestijnvaders werkelijkheid is geworden. Zij sluiten vriendschap met wilde dieren. Zij maken van de woestijn een leefbare plek, een paradijs! Beroemd is de legende van Sint Hiëronymus († 420; feest 30 september), die in zijn bijbelstudie wordt gestoord door een leeuw met een doorn in zijn poot. Hiëronymus verzorgt de wond, en vanaf dat moment gedraagt het dier zich als een mak huisdier. Overigens heeft Hiëronymus deze legende postuum overgenomen van Gerasimus van Palestina († ca 475; feest 5 maart).

Verering & Cultuur
Bij Paulus' graf ontstond het Paulusklooster (Koptisch: Amba Bolos). Rond 375 stelde een van zijn latere navolgers, de kerkvader Hiëronymus van Betlehem († 420; feest 30 september) een levensbeschrijving van hem samen. De weinige gegevens waarover hij beschikte, vulde hij aan met zijn eigen vrome gedachten en verlangens en de theologische reflectie daarop.
De relieken van Vader Paulus werden in de 12e eeuw overgebracht naar Constantinopel, van hier in 1240 naar de San-Giulianokerk in Venetië; sinds 1381 zouden ze zich bevinden in Boedapest.
Het klooster in de Poolse Mariabedevaartplaats Czestochowa is naar hem genoemd.

Patronaten
Hij is patroon van kluizenaars en van de beroepen, die zij vanouds uitoefenen: manden- en mattenvlechters.

Afgebeeld
Hij wordt afgebeeld als kluizenaar, gekleed in palmbladeren; palmbladeren vlechtend om er kleren van te maken; met een (witte) raaf, die hem van voedsel voorzag; met twee leeuwen (zij bewaakten zijn lijk); met Sint Antonius; met krukstaf.


Bronnen
[000»jrb; 109p:36(†Ant); 111p:36; 122; 123p:117.118(†Ant); 127»Paul-Thèbes; 141; 149/1p:81.105; 165p:6; 166p:31.32(†Ant.-abt).35(door-2-leeuwen-bewaakt; 200/1»01.10; 240nr:vi; 241p:92; 245p:107.108.110(door-duif-gevoed).111(ziel-door-engel-gedragen); 293p:16; 300p:337; 500; Dries van den Akker s.j./2010.02.25]

© A. van den Akker s.j. / A.W. Gerritsen

VoorwoordHoe wordt men heilig?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen