×
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.
Sluit het venster om te blijven.
Betekenis
1 Keltische resp. Bretonse naam: 'ervaren in de strijd' dus 'vechter'.
2 Later herkende men er een Griekse klank in: 'iodokos' = 'pijlen bevattend'.
3 Waarschijnlijk minder voor de hand liggend is de herleiding tot het Hebreeuwse 'Judas' = 'Jood', 'Jodenman' enz.
Bijzonderheden
In het Keltisch (dus ook Bretons) geeft de uitgang '-oc' een verkleinvorm aan (vgl. '-je', '-tje', '-ke' enz.).
Joost kan ook afgeleid zijn van het Latijnse Justus (= 'rechtvaardig').
Maar het is historisch juister te zeggen dat de Latijns klinkende naam 'Justus' werd gebruikt om de Keltische naam Jost aan het gehoor van de middeleeuwer aan te passen.
Voor de herkomst van de Nederlandse uitdrukking 'Joost mag het weten' worden minstens twee verklaringen gegeven:
-1- Joost zou verwijzen naar de duivel.
'Joost' zou dan een verbastering zijn van een Chinees woord dat een Boeddha-beeld aanduidt. Toen de Hollanders in de 16e en 17e eeuw (allemaal - vaak protestantse - christenen) handel begonnen te drijven met China en Japan hielden zij de beeldjes voor afgodjes; ze noemden ze botweg 'duivel'.
In dat geval zou dus de oorspronkelijke betekenis van die uitdrukking luiden: 'De duivel mag het weten.'
-2- Volgens anderen gaat 'Joost' hier terug op het Javaanse woord 'dejoos'.
Dat zou weer een verbastering zou zijn van het Portugese woord 'deos' = 'God'!
In dat geval zou de uitdrukking dus eigenlijk betekenen: 'God mag het weten.'
Beroemd is de Nederlandse dichter Joost van de Vondel (1587-1679).
De trouwe huisknecht van heer Ollie B. Bommel in de strips van Maarten Toonder heet ook Joost. Hij maakt regelmatig 'een eenvoudige, doch voedzame maaltijd' klaar; één van zijn vaste uitdrukkingen: "Zeer betreurenswaardig, met uw welnemen, als u mij toestaat..."
Heiligen
Josse van St-Josse-sur-Mer
Feest 13 december
Justus (of Joost) van Schoonhoven
Feest 1 augustus
© A. van den Akker s.j.