Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022

Info afb.

Sabbas van Jerusalem (ook de Grote), Palestina; stichter & abt; † 532.

Feest 5 december.

Sabbas was afkomstig uit Cappadocië, waar hij in 439 in een dorpje vlakbij Cesarea geboren werd. Zijn vader deed dienst in het Romeinse leger. Toen Sabbas nog geen vijf jaar oud was, werd vader overgeplaatst naar Alexandrië in Egypte. De jongen werd - compleet met het hem toekomende familiekapitaal - toevertrouwd aan de zorgen van een zwager, Hermias genaamd. Maar de vrouw van deze man was zo hardvochtig dat het jongetje wegliep en zijn toevlucht zocht bij een oom van vaders zijde. Dit had tot gevolg dat er een verbitterde strijd ontstond tussen beide voogden over de vraag aan wie het beheer van het kapitaal toekwam. De jongen leed er onder. Uiteindelijk besloot hij afstand te doen van al dat bezit dat voor zoveel onheil zorgde.
Nog verre van volwassen - hij moet rond de vijftien geweest zijn - zocht hij zich een veilig onderkomen in een naburig klooster. Na tien jaar vatte hij het plan op om in het Heilig Land de plaatsen te bezoeken waar Jezus had geleefd. Na deze pelgrimage meldde hij zich aan bij Theoctistus († 467; feest 3 september). Deze bestuurde in het Heilig Land een monnikenvestiging; hij stond in nauw contact met Euthymius de Grote († 473; feest 20 januari). Theoctistus onderwierp hem aan strenge beproevingen, maar de jonge monnik onderging ze met voorbeeldige nederigheid en devotie.
Toen een afvaardiging van monniken naar Alexandrië in Egypte werd gestuurd, kreeg Sabbas te horen dat hij mee moest. Een van de eersten die hij daar tegen het lijf liep, was zijn vader. Deze herkende zijn zoon onmiddellijk, ook al was het twintig jaar geleden dat hij hem voor het laatst had gezien. Voor beiden was dit een grote vreugde. Maar die ging snel voorbij. Sabbas merkte dat zijn vader andere plannen had en hem aan zijn monnikenleven wilde onttrekken. Met diepe pijn in het hart liet hij zijn vader achter en keerde terug naar Palestina. Nu wendde hij zich tot vader Euthymius; waarschijnlijk was Theoctistus intussen gestorven. De jongeman leidde een meer dan voorbeeldig monnikenleven. Maar hij verlangde meer. Na de dood van Euthymius trok hij zich terug in de eenzaamheid en begon aan een kluizenaarsbestaan in de buurt van de beek Kedron, boven op een rots die je alleen via een touw bereiken kon. Hij voedde zich met wilde kruiden en dronk water uit de beek. Op een gegeven moment werd hij ontdekt door mensen uit de buurt. Zij kwamen bij hem om raad of gebed, en brachten hem brood en dadels. Leerlingen sloten zich bij hem aan. Zijn kluizenarij breidde zich uit tot een monnikenvestiging van zo’n honderdvijftig cellen.
Intussen zorgde keizer Anastasius van Constantinopel (491-518 ) voor grote onrust. Bij zijn aantreden had hij weliswaar beloofd de orthodoxe leer van de grote Oecumenische Concilies aan te houden, maar in feite begunstigde hij het monofysitisme.
Er werd een afvaardiging naar Constantinopel gestuurd om de keizer en zijn serviele hofkliek tot ander gedachten te brengen. Sabbas werd aan het gezelschap toegevoegd. Hij werd met groot eerbetoon ontvangen. Maar zijn geloofsonderricht vond geen ingang. Vervolgens maakte Sabbas een rondreis langs allerlei steden om daar in de kerken de ware leer te verkondigen.
Hij was 91 jaar oud, toen hij voor een tweede keer naar Constantinopel trok. Nu om bij keizer Justinianus († 565; feest 14 november) steun te vragen tegen de agressie van de Samaritanen. Die verkreeg hij inderdaad. Er werd zelfs een burcht gebouwd om het klooster te beveiligen.
Sabbas de Grote stierf op 5 december 532.

---

Bronnen
[Mty.2002; Mül.1860; Rge.2002; Dries van den Akker s.j./2013.12.08]

---