× 
Klik in dit venster
op: http://beeldmeditaties.nl
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

           
welkom menu contact zoeken
HeiligenkalenderHeiligen op naamPatroonheiligenHedendaagse namenMeer...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van de hagiografieën, overleed 30 oktober 2022
† 714  Guthlac van Croyland

Info afb.

Guthlac (ook Guthlak of Guthlake) van Croyland (ook van Crowland) osb, Engeland; kluizenaar; † 714.
Feest 11 april.

Hij werd geboren in 673 als zoon van een edelman uit Mercia, Penwahl geheten, die gehuwd was met Tette, een edelvrouwe uit Mercia. Zij kregen een zoon Guthlac en een dochter Pega, die later ook als heilige vereerd zou worden († ca 719; feest 8 januari).
In zijn jonge jaren was hij krijger in dienst van koning Ethelred van Mercia. Op vierentwintigjarige leeftijd verliet hij de krijgsdienst om als benedictijner monnik in treden in de abdij van Repton. Twee jaar later trok hij zich als kluizenaar terug op een eilandje in de moerassen van Lincolnshire, Croyland (ook Crowland), tezamen met Bettelin (Berthelm: † 8e eeuw; feest 9 sept.) en een zekere Tatwin († ca 700; feest 3 juli). Dat was op 24 augustus, feestdag van de apostel Bartolomeus, die hij sindsdien als zijn patroonheilige vereerde. Omdat het eiland zo onherbergzaam was, kwam Guthlac herhaaldelijk in de verleiding om terug te keren naar zijn klooster. Maar het was zijn patroonheilige, Sint Bartolomeus, die hem in een visioen te kennen gaf dat hij moest volhouden.
Na verloop van tijd werd hij daar opgezocht door bisschop Hedda van Dorsteshire en tot priester gewijd. Volgens zeggen leidde hij een heilig leven. Dat bleek ook uit het feit, dat hij goede betrekkingen onderhield met vogels en andere dieren. Dat was des te opmerkelijker, omdat het moeras meestal een sinistere uitwerking had op de fantasie van de mensen in die tijd. Ze waren er bang voor en meenden, dat het er krioelde van boze geesten, spoken, monsters en draken. Er bestaan meerdere legendes die vertellen over sint Guthlacs omgang met dieren.

Op haar beurt had zijn zuster zich teruggetrokken als recluus in een plaatsje, dat tegenwoordig naar haar is genoemd: Peakirk (= 'Pega's kerk') in Northamptonshire.

Zo waren ze op hooguit tien kilometer van elkaar verwijderd. Desondanks hebben ze elkaar nooit meer ontmoet. Pas toen Guthlac stervende was, vroeg hij aan de broeder die bij hem waakte en voor hem zorgde, een boodschap naar zijn zuster te brengen. Hij zei: "Als de geesten dit zwakke lichaam hebben verlaten, ga dan naar mijn zuster Pega en zeg haar dat ik ervoor gekozen heb haar in deze wereld niet meer te zien, zodat we in de eeuwigheid voor de ogen van de Vader voor altijd van elkaars nabijheid zouden kunnen genieten. Zeg haar verder, dat ze mijn lijk in de kist moet leggen en dat ze het moet wikkelen in de neteldoek, die ik van Ecgburg heb gekregen..."

Dat Guthlac ervoor koos zijn zuster niet meer te zien, was dus een vorm van vrijwillige ascese. Een oefening in geloven: een vorm van gemis, dat eigen is aan het leven hier op aarde, uithouden in afwachting van de vervulling ervan na dit leven.

Ecgburg was een dochter van koning Aldulf van East-Anglia, en gaf als abdis leiding aan een naburig klooster.

Zodra Guthlac gestorven was, stapte zijn trouwe dienaar onmiddellijk in de roeiboot en roeide zo snel als hij kon naar de plek waar Pega leefde. Zij was ontzettend verdrietig, toen ze het slechte nieuws hoorde. De volgende dag vertrok zij met de broeder naar Croyland. Daar aangekomen besteedde zij eerst drie dagen aan gebed, waarin zij God dankte voor het prachtige leven van haar broer, en ze bad dat zijn ziel in de hemel zou worden opgenomen. Vervolgens maakte ze samen met de broeder een graf in de bidruimte van haar broer; daar legden zij het stoffelijk overschot in neer.

Twaalf maanden later besloot Pega de relieken van haar broer te verheffen tot de eer der altaren en hem in een echt grafmonument te plaatsen, zodat zij door vrome gelovigen zouden kunnen worden vereerd. Koning Aethelbald van Mercia liet een prachtig monument voor de heilige maken. Voor de ogen van alle kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders, die zich voor die gelegenheid daar verzameld hadden, werd de kist uit het graf genomen en het deksel geopend. Tot verbazing van iedereen bleek het lichaam nog in een volkomen gave en ongedeerde conditie te verkeren. Pega nam het in haar armen, en met grote tederheid wikkelde zij het opnieuw in de neteldoek van abdis Ecgburg. Daarmee had zij volgens haar eigen overtuiging zijn laatste wens pas echt vervuld. Vervolgens werd hij in het nieuwe grafmonument geplaatst.

Nu was er een huisvader "uit de provincie Wissa", aldus een oude kroniek (wellicht wordt hiermee de huidige plaats Wisburg bedoeld?), die het licht in zijn ogen was kwijtgeraakt. Reeds wanhoopte hij aan zijn genezing, toen iemand uit zijn omgeving opperde zijn ogen aan te raken met iets dat was geheiligd door Sint Guthlac. Zijn vrienden vervoerden hem dus in een boot naar het eiland Croyland. Daar zochten zij Pega op, die sinds de begrafenis van haar broer daar was blijven wonen. Zij was onder de indruk van het geloof van de ongelukkige man en nam hem mee naar het graf van de heilige. Daar nam zij een potje met zout, dat nog door de heilige zelf tijdens zijn leven was gezegend, strooide er wat van uit in water en druppelde dat voorzichtig in de ogen van de blinde man. Op hetzelfde moment kon hij weer zien.
Pega maakte tegen het eind van haar leven een pelgrimsreis naar Rome, waar ze overleed.

Later verrees op de rustplek van Guthlac de abdij van Croyland (nu: Crowland), waar hij patroonheilige van is.


Bronnen
[Bly.1986p:70; Brg.1987p:129; Brn.1937p:133.225; Frm.2011; Ha2.1839p:53; Hny.1957; Jon.1999; Mor.1979:pl.gr:Crowland; 500;  Nwm.z.j.0714; Par.1985p:76; Vce.1990; Zac.1975:voorpl.; Dries van den Akker s.j./2018.08.17]

© A. van den Akker s.j.

VoorwoordHoe wordt men heilige?
© AuteursrechtWoordenboek
LeeswijzerGastenboek
Bronnen